Loading...
 

Komunikacja międzykulturowa

Komunikacja między ludźmi pochodzącymi z różnych, czasem bardzo odległych kultur, nie jest zjawiskiem nowym. Jest znana od tysięcy lat, podczas których przedstawiciele różnych kultur prowadzili ze sobą wojny, działalność handlową i angażowali się w wymianę społeczną. Dziś doszliśmy do punktu w historii, w którym te dwa ostatnie przykłady interakcji stały się naszą codziennością, tworząc współzależną globalną społeczność [1]. Dowodów na rosnącą liczbę kontaktów przedstawicieli różnych kultur jest niezwykle dużo, od podróży, migracji np. zarobkowej czy nauki poza granicami własnego kraju, aż po doświadczenie uchodźctwa.

Definicja 1: Komunikowanie międzykulturowe


Komunikowanie międzykulturowe zachodzi zawsze wtedy, gdy przekaz, który ma być zrozumiany, jest tworzony przez reprezentanta jednej kultury, a odbiorcą jest reprezentant innej [2].


Przy tak szeroko rozumianym komunikowaniu międzykulturowym, do którego dochodzi przy uczestnictwie przedstawicieli odmiennej kultury, za komunikację taką możemy również uznać komunikację przedstawicieli innych społeczeństw, ale także ras, płci, generacji, czy komunikację z osobami z niepełnosprawnościami [3]. Komunikacja międzykulturowa ma miejsce, gdy przedstawiciel jednej kultury przekazuje wiadomość przedstawicielowi innej kultury. Mówiąc dokładniej, komunikacja międzykulturowa obejmuje interakcję między ludźmi, których postrzeganie kulturowe i systemy symboli różnią się na tyle, aby wpłynąć na proces komunikacji [4]. Jest to zatem przykład takiego procesu, w którym przekaz jest kodowany i dekodowany za pomocą odmiennych kodów. Z tego powodu osoba będąca odbiorcą informacji może ten przekaz odkodować w sposób zupełnie odmienny od intencji nadawcy. Jest to przyczyną wielu trudności w komunikacji. Dotyczy to szczególnie osób pochodzących z odmiennych kultur, posiadających przeciwstawne cechy np. w przypadku osób pochodzących z kultury wysoko i niskokontekstowej, czyli takiej, w której przekaz jest dekodowany tylko w oparciu o przekaz werbalny, który powinien być klarowny oraz takiej, w której dekodowanie komunikatów jest możliwe tylko przy uwzględnieniu szerokiego kontekstu, w którym komunikacja się odbywa, podobnie będzie w przypadku osób, pochodzących z kultury ceremonialnej i nieceremonialnej. Kodowanie i odkodowywanie informacji są silnie uwarunkowane kulturowo. Nadawca komunikatu koduje przekaz zarówno w formie kodu werbalnego, jak i częściowo nieświadomie koduje informacje w sposobie komunikacji niewerbalnej – wykonuje określone gesty i miny, przyjmuje określoną postawę ciała, utrzymuje dystans interpersonalny, utrzymuje kontakt wzrokowy o określonej intensywności. Te aspekty komunikacji w dużej mierze są zależne od procesu socjalizacji i wzorców przyjętych w danej kulturze. Mimo, iż ludzie często znają język partnera interakcji, to jednak w procesie kodowania i odkodowywania przekazu pewne informacje umykają, a inne są nadinterpretowywane [2].

Typy komunikowania międzykulturowego

  • Cross-cultural communication – czyli dział nauki o komunikowaniu, mający na celu analizę porównawczą międzykulturowych zachowań komunikacyjnych [3]. Analizom porównawczym są poddawane praktyki komunikacyjne, symbolika, technologia i język. Różnice są istotne, ponieważ różne grupy mają własną hierarchię wartości i własne wzory zachowania [5]. Komunikacja ta zazwyczaj dokonuje się na poziomie interpersonalnym. 
  • Komunikowanie międzynarodowe – to typ analizy, gdzie badamy procesy komunikacji masowej w ramach różnych kultur.

a) Porównawcze komunikowanie masowe, skoncentrowane na porównaniach systemów medialnych w różnych kulturach.
b) Komunikowane i stosunki międzykulturowe – gdzie analizie poddane są procesy komunikowania się narodów i ich liderów politycznych.

  • Komunikowanie międzyetniczne – analizujące interakcje symboliczne między przedstawicielami rożnych grup etnicznych [3].


Komunikacja międzykulturowa to analiza wielu aspektów komunikowania, takich jak analiza kodów werbalnych i niewerbalnych. Należy bowiem pamiętać, iż zarówno gesty, język ciała, jak i dystans fizyczny, jaki utrzymują ze sobą przedstawiciele różnych kultur i symbolika zależą bardzo wyraźnie od kultury tej konkretnej społeczności [3].
Zagadnieniem niezwykle istotnym w teorii komunikowania międzykulturowego jest rozróżnienie na kulturę dominującą i niedominującą. Przedstawicielami kultury dominującej są osoby lub grupy, które mają największy wpływ na przekonania, wartości, percepcję, wzorce komunikacyjne i zwyczaje kultury. Istnienie dominującej kultury jest charakterystyczne dla wszystkich kultur, jej przedstawiciele posiadają te narzędzia władzy, które pozwalają wyznaczać kierunek społeczny, za którym większość będzie podążać. Siła ta niekoniecznie tkwi w dominacji liczbowej, ale w zdolności do kontrolowania głównych instytucji kultury – władzy, edukacyjnych, środków masowego przekazu, ekonomicznych, wojskowych, religijnych i tym podobnych [6] . 
Z badań naukowych z zakresu komunikowania międzykulturowego, opisując prawidłowości procesów komunikowania, korzystają dyplomaci oraz przedstawiciele świata biznesu. Komunikowanie międzykulturowe dotyczy komunikacji interpersonalnej, ale ustalenia poczynione w ramach tej dyscypliny mają swe zastosowanie również w komunikacji masowej, np. w kinie czy w reklamie, gdzie obecność symboli musi być dobrze przemyślana.

Zadanie 1:

Treść zadania:
Spróbuj określić jakie są najważniejsze wyzwania w komunikacji międzykulturowej, z którymi będziemy musieli sobie radzić w najbliższych latach.

Zadanie 2:

Treść zadania:
Spróbuj stworzyć dekalog najważniejszych zasad etycznych w komunikacji międzykulturowej.
 

Bibliografia

1. Samovar, L. A., Porter, R. E., McDaniel, E. R.: Intercultural Comunication. A Reader, Wadsworth, Boston 2008.
2. Rosa, G., Ostrowska, I., Słupinska, K., Gracz, L.: Komunikacja międzykulturowa w biznesie, edu-Libri, Kraków-Legionowo 2018.
3. Zuber, M.: Komunikowanie międzykulturowe. [W:] Kusio, U. (Red.), Polifonia, Dialog i zderzenie kultur. Antologia tekstów z komunikacji międzykulturowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
4. Samovar, L. A., Porter, R. E., McDaniel, E. R: Intercultural Comunication. A reader, Wadsworth, Boston 2008.
5. Mikułowski Pomorski, J.: Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 1999.
6. Samovar, L. A., Porter, R. E., McDaniel, E. R., Roy C. S.: Communication Between Cultures, Wadsworth, Boston 2013.

Ostatnio zmieniona Piątek 15 z Styczeń, 2021 13:39:52 UTC Autor: Maria Stojkow
Zaloguj się/Zarejestruj w OPEN AGH e-podręczniki
Czy masz już hasło?

Hasło powinno mieć przynajmniej 8 znaków, litery i cyfry oraz co najmniej jeden znak specjalny.

Przypominanie hasła

Wprowadź swój adres e-mail, abyśmy mogli przesłać Ci informację o nowym haśle.
Dziękujemy za rejestrację!
Na wskazany w rejestracji adres został wysłany e-mail z linkiem aktywacyjnym.
Wprowadzone hasło/login są błędne.